Tijdens het Unsound Festival in Krakau vorig jaar stond Raphael Rogiński gepland om materiaal van zijn aankomende album Žaltys te spelen, dat hij had opgenomen voor het festivallabel. Toen de Poolse gitarist begon te spelen, merkte de directeur van Unsound, Mat Schulz, dat de muziek hem onbekend voorkwam. Na het optreden vroeg Schulz waarom hij niet de afgesproken nummers had gespeeld. Rogiński reageerde dat hij wel degelijk de nummers had gespeeld, maar dat hij ze had veranderd.
Rogiński’s stijl en interpretaties
Voor nieuwe luisteraars van Rogiński’s album Plays John Coltrane and Langston Hughes, dat in 2015 werd uitgebracht en nu opnieuw is uitgegeven, kan een soortgelijke verwarring ontstaan. Hoewel de tracklist vrijwel uitsluitend uit Coltrane-composities bestaat, zijn de nummers soms moeilijk te herkennen. Zo is het bijvoorbeeld een uitdaging om de originele “Blue Train” te vinden in Rogiński’s versie, die meer als een rustige overpeinzing klinkt. Zijn vertolkingen lijken soms alleen de toonsoort van de oorspronkelijke stukken te delen, en zelfs dat verband kan zwak zijn. Voor degenen die bekend zijn met Rogiński’s latere albums zoals Talàn en Žaltys, klinken deze stukken als ontsproten uit zijn eigen, unieke verbeelding.
Solo gitaar en muzikale kenmerken
In de afgelopen vijftien jaar heeft Rogiński een unieke en herkenbare stijl van solospel op de elektrische gitaar ontwikkeld. Zijn spel is sober, maar door zijn vingerpicking techniek lijkt het soms alsof er meerdere handen tegelijkertijd spelen. Zijn harmonische stijl roept beelden op van een tuin in de vroege herfst, waarin alles naar verval neigt. Zijn melodieën zijn bedachtzaam en zoeken, vaak met subtiele variaties op eenvoudige motieven, alsof hij iets probeert te vinden dat hij is kwijtgeraakt.
De invloed van John Coltrane
Plays John Coltrane and Langston Hughes, oorspronkelijk uitgebracht op cd door het Poolse Bolt Records, was Rogiński’s eerste grote solo-album. Het album heeft in de loop van de jaren een kleine groep toegewijde luisteraars verzameld. Hoewel het album nu opnieuw is uitgebracht in de schaduw van zijn recentere werk, zoals Talàn en Žaltys, blijft het een op zichzelf staand werk dat de mystieke, spirituele energie van zijn muziek belichaamt.
Af en toe zijn er nog sporen van Coltrane’s bronmateriaal te horen. Het spookachtige “Equinox” is bijvoorbeeld vaag herkenbaar in Rogiński’s versie, terwijl “Mr. P.C.” wordt vertaald in trage, zwevende noten. Het nummer “Naima” blijft het meest trouw aan het origineel, waarbij de melodie nauwgezet is overgenomen uit Coltrane’s partituur.
Werken van Langston Hughes
Op het album staan ook twee nummers die door Rogiński zelf zijn gecomponeerd: “Walkers With the Dawn” en “Rivers”. Deze nummers zijn gebaseerd op teksten van de dichter Langston Hughes en worden gezongen door de Poolse zangeres Natalia Przybysz. Haar stem klinkt droevig en vermoeid, en vormt een krachtige combinatie met Rogiński’s gitaarspel.
Reflecties op Rogiński’s benadering
Hoewel sommige luisteraars zich misschien afvragen of Rogiński als witte Europeaan Hughes’ werken kan interpreteren, bieden de teksten van Hughes een bredere, metafysische reikwijdte die aansluit bij Rogiński’s muziek. Als kind van een Holocaust-overlevende is Rogiński zich bewust van de manier waarop trauma generaties lang doorwerkt. Zijn fascinatie voor joodse mystiek en Oost-Europese volksmuziek plaatst hem als een onderzoeker van culturele tradities.
Nieuwe opnames
De heruitgave bevat vier nieuw opgenomen nummers, allemaal geïnspireerd door Coltrane. Deze nieuwe nummers sluiten aan bij de sfeer van het oorspronkelijke album, met Rogiński’s gitaarspel dat dezelfde ingetogen, contemplatieve toon behoudt. De nieuwe opnames zijn geen toevoegingen, maar vormen een essentiële aanvulling op Rogiński’s oorspronkelijke werk, waarmee hij de kern van Coltrane’s muziek op een nog meer geconcentreerde manier weet over te brengen.
Stream “Plays John Coltrane and Langston Hughes” hier:
