Nostalgie is een krachtig gevoel. Velen denken graag terug aan hun jeugd of prestaties uit het verleden. Ook in de muziek zijn er bands die nog steeds bestaan, maar al jaren niets nieuws hebben geproduceerd. Deze bands blijven touren en vervullen de wens van het publiek om vervlogen tijden te herbeleven. Hoewel dit op zichzelf begrijpelijk is, kan het gezien worden als artistieke stilstand. In de wereld van geïmproviseerde muziek werkt dit concept echter niet, en de Duitse gitarist Olaf Rupp is zeker niet iemand die zich laat leiden door nostalgie. “Ik kijk niet graag terug. Meestal droom ik liever over de toekomst,” zegt hij in de liner notes van zijn nieuwe album “Earth And More”.
De totstandkoming van “Earth and More”
Rupp heeft nu een bijna twee uur durend album uitgebracht met muziek uit de periode rond de eeuwwisseling. Om “Earth And More” volledig te begrijpen, is het noodzakelijk om terug te gaan in de tijd. Toen de muziek op dit album werd gemaakt, was Rupp’s band STOL (met Stephan Mathieu op drums en Rudi Mahall op basklarinet) net uit elkaar gegaan. Rupp begon zich toen meer te richten op vrij geïmproviseerde muziek. Om te ontdekken welke richting hij op wilde, nam hij elke maand complete albums op, soms met de akoestische gitaar, elektrische gitaar of elektronica. Sommige van deze werken werden uitgebracht, terwijl de rest demo-CD-R’s werden die wereldwijd verspreid werden. Enkele van deze demo’s bereikten Liam Stefani in Glasgow, hoofd van het Scatter-label. Stefani kwam met het idee om enkele van deze opnames uit te brengen, wat Rupp aanzette om zijn oude muziek te heroverwegen.
Focus op elektronica en gitaar op de achtergrond
Op “Earth And More” is te horen dat Rupp zich sterk richtte op elektronica, waarbij de gitaar een minder prominente rol speelt. Nummers zoals “Lorraine Rain” en het titelnummer roepen associaties op met artiesten als Aphex Twin (zonder de drum & bass-invloeden), Throbbing Gristle en This Heat. Rupp legt uit: “Ik had destijds geen computer, dus ik nam direct op cassettebandjes en audio-CD-R’s op. Mijn setup bestond uit een zwaar misbruikte Behringer-mixer die ik had aangepast zodat ik meerdere kanalen kon laten cascaderen en feedback kon geven. Daarnaast gebruikte ik enkele gitaareffecten: een looper, een distortion-pedaal en een basgitaar-synth-pedaal.” Techno had ook invloed op deze muziek, of de tracks nu meer ambient waren zoals “Makyō” of gebaseerd leken op computergeluiden zoals “Mai Outtake”.
Vocale experimenten
Een verrassend aspect van het album is dat Rupp op twee nummers zingt. Op “Goodlook” herhaalt hij een steeds terugkerend refrein, dat geleidelijk vervreemdend klinkt naarmate het nummer vordert. Op “Lonely Woman” doet zijn zang denken aan een experimentele Nick Drake, met invloeden van John Martyn als tweede gitarist. De melancholische sfeer van het nummer wordt versterkt door de ambient-achtige klanken die de muziek tot in het oneindige lijken te verlengen.
Ambient invloeden
De laatste twee nummers van het album, samen goed voor 35 minuten muziek, zijn pure ambientstukken. “Upstate 1 & 2” werden gecreëerd als muziek voor een tentoonstelling van fotografe Gabriele Worgitzki. De muziek is functioneel en ruimtelijk, met loops die als een ritme fungeren. Vooral “Part 1”, met zijn echo’s van kosmische klanken en spaarzame gitaararpeggio’s, geeft het stuk een psychedelische touch. Bij het beluisteren van deze muziek komen namen als Autechre en Boards of Canada in gedachten.
